şema terapi

Merkezimizde, 28 Yıllık deneyimli uzman kadrosuyla Şema Terapi Bozukluğu alanında hizmet verilmektedir. Uzman desteği için hemen arayın!  TEL: 0532 329 0074

Şema Terapi Young ve arkadaşları tarafından geliştirilen bütünleyici bir terapidir. Terapi tedavi aşamasında bilişsel davranışçı terapi, geştalt, nesne ilişkileri, bağlanma, psikanalitik gibi yaklaşımlardan yararlanır. Bütüncül yapı içerisinde; bilişsel, davranışsal, psiko-dinamik, bağlanma ve geştalt modelleri (geştalt; bilişsel süreçler içinde özellikle “algı” ve “algısal örgütlenme” konularında yoğunlaşmış psikoloji teorisi) yer almaktadır.

Şema terapi, insanı ve sorunlarını anlamaya ve bu sorunlara çözüm üretmeye çalışırken, çok geniş bir bakış açısı kullanmaktadır.

Şema terapi; terapi sürecinde düşünce ve davranış yapılarını hayati olarak kabul eder; ayrıca duygusal değişim, deneysel teknikler ve terapi ilişkisine de aynı düzeyde ağırlık verir.

Değiştirilmesi zor, çocukluk ve ergenlik döneminde belirgin kökenleri bulunan psikolojik bozuklukların, açıklanması ve tedavisine ilişkin kuramsal ve uygulamaya yönelik bir model olarak tanımlanmaktadır.

Şema terapinin çıkış amacı, kronik kişilik sorunlarına (borderline kişilik bozukluğu ve narsisistik kişilik bozukluğu gibi) bir çözüm bulabilmektir. Ancak şema terapi geldiği noktada, kronik depresyon, çocukluk travmaları, suçlular, yeme bozuklukları, çift çalışmaları, madde kullanımı gibi klinik problemler ve bozukluklarda uygulanmaktadır.

Şema terapi insani bir yaklaşımdır.Şema Terapi, psikolojik bozukluları patolojikleştirmek yerine normalleştirir. Buna göre hepimizin şeması (psikolojik sorunlara altyapı oluşturan yapısı), baş etme biçimleri (şemalarla başa çıkma yolları) ve modları (pek çok şema ve başa çıkma biçiminden oluşan yapıları) vardır.

Şema terapi tedavisi zor görünen yerleşmiş kronik psikolojik bozuklukları olan hastalara uygun bir psikoterapi sistemi sağlamaktadır.

Yapılan araştırmalarda ileri derecede kişilik bozukluğu olan hastalara ek olarak eksen 1 bozukluklarında (panik bozukluk, depresyon, kaygı bozukluğu, obsesif kompulsif bozukluk ve bipolar bozukluk vb.) işlevsel olduğu görülmektedir.

Young’a göre şemalar (erken dönem süreçleri sonucu gelişen) kişilik bozukluklarının ve eksen 1 bozukluklarının temelini oluşturduğunu söyler. Erken dönem uyumsuz şemaları;

  • Anılardan, bilişlerden, duygulardan ve bedensel duyumlardan oluşur.
  • Çocukluk ve ergenlik boyunca gelişir.
  • Kişinin yaşamı boyunca karmaşıklaşır.
  • Önemli bir dereceye kadar işlevsizdir.
  • İlişkileri dikkate alır ve ilişkileri etkiler.

Erken dönem işlevsiz şemalarımızla uyumsuz baş etme becerileri geliştiririz. Bunlar; aşırı telafi, kaçma, kaçınma ve teslim olmadır.

Şemaya Teslim Olma

Danışanlar şemaya teslim olduklarında onunla savaşmazlar. Şemanın gerçek olduğunu kabul ederler. Şemaya uygun olarak hareket ederler. Farkında olmadan şemalarıyla doğru orantılı örüntüler oluştururlar. Erişkinlik dönemlerinde şemayı yaratan çocukluk deneyimini tekrar yaşamaya devam ederler. Bu kişiler erken dönem işlevsiz şemalarını destekleyen partnerler seçerler.

Şemadan Kaçınma

Danışanlar şemaları hiç var olmamış gibi farkında olmadan yaşamaya çalışırlar. Şemayı tetikleme olasılığı olan düşünce olaylardan kaçınır ve bastırırlar. Bu kişiler aşırı derecede alkol tüketebilir, uyuşturucu kullanabilir, rastgele cinsel ilişki yaşayabilir, samimi ilişkilerden veya rekabet ortamı oluşturan görevlerden kaçınabilir, aşırı derecede temizlik yapabilirler.

Şemayı Aşırı Telafi

Danışanlar işlevsiz şemalarına karşın savaşır ve sahip oldukları şemaların tam karşıtında hareket eder, hisseder ve düşünürler. Çocukluk döneminde şemaların oluşmasını sağlayan hallerinden mümkün olduğunca farklı olmaya gayret ederler. Örneğin çocukken boyun eğici yapıdaysa ve boyun eğicilik şeması geliştirdiyse, erişkinlik döneminde herkese karşı gelebilmektedir. Çocukken değersiz hissetmişse erişkin yaşantısında mükemmel olmaya çalışabilirler.

Young’a göre erken dönem süreçlerinden itibaren oluşan 18 işlevsiz şemalarımız vardır.

  • Duygusal Yoksunluk
  • Sosyal İzolasyon
  • Duyguları Bastırma
  • Kusurluluk
  • Başarısızlık
  • Boyun Eğicilik
  • Bağımlılık
  • İç içelik
  • Dayanıksızlık
  • Karamsarlık
  • Kuşkuculuk
  • Terkedilme
  • Cezalandırıcılık
  • Fedakarlık
  • Yüksek Standartlar
  • Onay Arayıcılık
  • Haklılık
  • Yetersiz Özdenetim

Şema Terapisi’nde 18 işlevsiz şema ile baş etme yolları öğretilir. Aynı zamanda şemalarla ilişkili olan modlarla çalışılmaktadır

Çocuk modları;                                                                                                                   

  • Dayanıksız Çocuk
  • Öfkeli/ Kızgın Çocuk
  • Dürtüsel/ Disiplinsiz Çocuk
  • Mutlu Çocuk

Uyumsuz Baş Etme Modları;

  • Söz dinleyen Mod
  • Kopuk Korungan Mod
  • Aşırı Telafici Mod

İşlevsiz Ebeveyn Modları;

  • Cezalandırıcı/ Eleştirel Ebeveyn
  • Talepkar Ebeveyn

Sağlıklı Erişkin Modu:

Kaynakça

Young Jeffrey E. (2009), Şema Terapi, İstanbul; Litera Yayıncılık.


Merkezimizde, 28 Yıllık deneyimli uzman kadrosuyla Şema Terapi alanında hizmet verilmektedir. Uzman desteği için hemen arayın!  TEL: 0532 329 0074

Arayınız...
Verified by ExactMetrics